Makbet

Napisana około 1606 roku tragedia Williama Shakespeare'a jest jednym z lepszych dramatów o "ciemnej stronie ludzkiej duszy". Jak poradził sobie z nim Andrzej Wajda, reżyser spektaklu w Teatrze Starym?

Scenografia w "Makbecie" Andrzeja Wajdy to przestrzeń całkowicie zanurzona w czerni. To wiodąca barwa spektaklu, podkreślająca funeralną atmosferę. Utrzymanie całości w ciemnych tonach (czerń, szarość, ciemna zieleń) z dodatkiem czerwieni w przypadku sznurów, na których wiszą trupy oraz długiego, wąskiego dywanu - jest niewątpliwym strzałem w dziesiątkę. Rola koloru jest znacząca - pozwala ująć całość w metaforę sumienia. Czerń sceny ilustruje ciemność duszy Makbeta i ciężkość sumienia, ukazuje kondycję mordercy jako człowieka - skazanego na poruszanie się w z góry określonych sytuacjach, które dodatkowo sam napędza, a od których nie ma uwolnienia, tak jak nie ma uwolnienia od raz wypowiedzianego proroctwa. Zadziwia w tym kontekście fantazyjne połączenie współczesnych strojów wojskowych z niemalże średniowiecznymi mieczami, stołem a la Tolkien i rzędem tarcz a la fortyfikacje Asterixa.

Warstwę treściową pozostawił Wajda praktycznie bez zmian, redukując jednak pewne obrazy: scenę ucieczki Lady Makduff przed mordercami, która u Wajdy zostaje schwytana i wyniesiona, pozasceniczną śmierć Makbeta, który u Wajdy ponosi ją od miecza, scenę "żywego lasu", scenę gotowania przez czarownice "bezimiennego dzieła". Z inscenizacji znanego malarza, reżysera, scenarzysty i scenografa wyłania się wizja makbetowskiego Świata Zbrodni.