Amok - atak niekontrolowanej agresji

"Amok moja dziecinada" w reżyserii Iwo Vedrala, absolwenta Wydziału Wiedzy o Teatrze warszawskiej Akademii Teatralnej (2002) i Wydziału Reżyserii krakowskiej PWST (2007) to opowieść o trójce nastolatków, którzy pewnego dnia wpadają na pomysł zabrania do szkoły broni i strzelania do swoich kolegów i nauczycieli. Powodem ujawnienia się zła są różnorodne frustracje, które gromadzą się w związku z przymusem chodzenia do szkoły, niemożnością porozumienia z rodzicami i niechęcią do wszechwładnych autorytetów.


Bohaterami jest trójka nastolatków: dobry uczeń w okularach i białej koszuli z czarną aksamitką, (Dominik Nowak), wygadana dziewczynka w wielkich okularach korekcyjnych (Katarzyna Maciąg) i delikatny blondynek z gitarą (Kuba Falkowski). Akcja rozpoczyna się od występu trójki nastolatków w szkole, na którym - przed nauczycielami i rodzicami - starają się wypaść jak najlepiej. Grubasek uderza w klawisze na organach Casio, dziewczynka śpiewa do mikrofonu urywki piosenek, blondyn ostentacyjnie przejeżdża palcami po gitarze. Są stremowani i zawstydzeni.

Kolejne wersy dramatu przynoszą historie rodzinne i opowieści o młodych ludziach i o ich rówieśnikach. Rodziców nastoletni przedstawiają jako tych, którzy walczą o przetrwanie, zamawiają ręczniki z katalogów, odgrzewają gulasz w mikrofalówkach i zasypiają przy włączonych telewizorach - jako odległych i mało uświadomionych. Pozostaje więc obserwacja własnego ciała, w które można wbić ostrze cyrkla i patrzeć, jak cieknie krew, ale też do czasu. Dopiero popełniona pod wpływem emocji masakra, może przywrócić życie i niezależność. Spektakl zaczyna się od niewinnej zabawy, a kończy na krwawej strzelaninie, dokładnie takiej, jak te w grach komputerowych. Amok - atak niekontrolowanej agresji, która ogarnia trójkę młodych ludzi - przekształca domową "dziecinadę z bronią" w społeczny dramat.

Wartko płynąca akcja, oparta na dramacie Tomasa Freyera, zainspirowanym głośną masakrą w szkole w Erfurcie w 2002 roku, kiedy wyrzucony z niej 19-latek zastrzelił 17 osób, po czym popełnił samobójstwo - dociera do głębszych pokładów wrażliwości widza. Vedral przedstawia przebieg historii: zwyczajne nastolatki, z typowymi problemami tego okresu, wychowujące się w dobrych rodzinach pewnego dnia przechodzą na stronę zła i nie mają z tego powodu żadnego poczucia winy. Vedral konfrontuje beztroską zabawę z narastającym dramatycznym napięciem, wynikającym z sytuacji, do której doprowadzają młodzi ludzie. O kolejnych morderstwach opowiadają tak, jakby była to codzienna sprawa.

Jednocześnie Vedral nie wydaje żadnej opinii na ten temat, lecz pozostawia widza w sytuacji szoku i dysharmonii psychicznej. W tym spektaklu każdy gest (mechanizacja gestów, przerysowanie, komiksowość), ruch sceniczny i słowo, również interpretacje muzyczne, scenografia i rekwizyty mają znaczenie (krajobraz miasta, baloniki, instrumenty muzyczne). Niewątpliwą zaletą spektaklu jest humor słowny i komizm postaci. Po dobrej puencie z balonikami i światłem stroboskopowym, przenoszącym widza w same centrum szkolnej masakry, aktorzy, grający naturalnie i płynnie - zostają nagrodzeni niemilknącym oklaskami. Spektakl jest grany w ciągu całego roku.

Alicja Jasiók
(alicja.jasiok@gmail.com )

tytuł realizacji: Amok moja dziecinada
sztuka: Amok moja dziecinada (Thomas Freyer)
miejsce premiery: Teatr Nowy Kraków
data premiery: 2007-05-26
reżyseria:Ivo Vedral
przekład:Andrzej Kopacki
scenografia:Ivo Vedral
obsada: Katarzyna Maciąg, Kuba Falkowski, Dominik Nowak

---