Krakowianie - wystawa

Zapraszamy do Starej Synagogi na wystawę prezentującą sylwetki wybitnych krakowian Żydów, którzy współtworzyli historię naszego miasta w okresie od XIV do XX w. Są wśród nich rabini, politycy, kupcy i przemysłowcy, ludzie nauki, lekarze, drukarze i wydawcy, działacze społeczni i artyści. Ludzie w Krakowie urodzeni i pochodzący z innych stron, zawsze jednak związani z Krakowem aktywnym, twórczym życiem. Najznamienitsi z nich wnieśli wielki, niekwestionowany wkład w rozwój wielu dziedzin życia gospodarczego, naukowego i kulturalnego miasta i kraju. Tradycyjną naukę żydowską wyrosłą na krakowskim gruncie uprawiali z powodzeniem szeroko znani rabini: Jakub Polak, Mojżesz Isserles, Natan Neta Spira, Joel Sirkes i Jomtow Lipman Heller. Sztukę drukarską krakowskich oficyn w XVI w. rozsławili bracia Haliczowie i Izaak Prostitz. Pionierami przemysłu krakowskiego były rody Baruchów, Libanów, Ehrenpreisów i Fraenklów, założyciele wielu fabryk i wytwórni na obszarze Podgórza. Wielką rolę odgrywali krakowscy Żydzi w polskiej nauce i kulturze. Na Uniwersytecie Jagiellońskim pracowali m. in. profesorowie Rafał Taubenschlag i Leon Sternbach. Do absolwentów tej wszechnicy należeli Filip Eisenberg, mikrobiolog i Leopold Infeld, fizyk teoretyk, współpracownik Alberta Einsteina, jeden z najwybitniejszych uczonych XX w. Krakowskie środowisko twórców żydowskich obfitowało w artystów plastyków. Pierwszym wybitnym malarzem żydowskiego pochodzenia był Maurycy Gottlieb, który swą wędrówkę na wyżyny kunsztu malarskiego rozpoczął w matejkowskiej Szkole Sztuk Pięknych. W XX w. w jego ślady poszło wielu innych świetnych artystów: malarze Artur Markowicz, Abraham Neuman, Mojżesz Kisling, rzeźbiarz Henryk Hochman. Ogromne zasługi dla polskiej kultury położył Napoleon Telz, założyciel Drukarni Narodowej w Krakowie. Drukowano w niej krakowską prasę codzienną, liczne czasopisma, literaturę piękną i artystyczną.
Po 1945 r. w Krakowie pozostali nieliczni ocaleńcy z Zagłady, wtopieni w polski Kraków. Większość ocalonych opuściła Polskę, udając się zwłaszcza do powstałego w 1948 r. Państwa Izrael, ale gdziekolwiek by się nie osiedlili, żywa pamięć o rodzinnym mieście nigdy wśród nich nie wygasła. Symbolem ich nieprzerwanej, duchowej łączności z grodem u stóp Wawelu stał się Natan Gross - zwornik spajający dwie ojczyzny i dwie kultury krakowian żyjących poza Krakowem.