Latające kwiaty

Kolekcjonowanie motyli to jedno z najstarszych hobby, podobnie jak zbieranie znaczków i monet. Zbiór tych pięknych stworzeń od niedawna można podziwiać w pierwszym w Małopolsce - Muzeum Motyli „Arthropoda” w Bochni.


Imponującą kolekcję liczącą ponad 5 tysięcy okazów zgromadził Jacek Kobiela - artysta plastyk i konserwator dzieł sztuki. Sama nazwa muzeum oznacza „stawonogi”, z greckiego arthron - staw, pous - noga. Dlatego wystawiono tutaj nie tylko motyle, ale także inne bezkręgowce, na przykład chrząszcze i skorpiony.

Jacek Kobiela zbiera motyle od ponad trzydziestu lat. Część z nich schwytał sam, część kupił, a pozostałe otrzymał, między innymi od Edwarda Palika. Ten wielki miłośnik motyli, znawca ich zwyczajów i mistrz hodowli zmarł rok temu w wieku 89 lat. Po przejściu z Krakowskich Fabryk Mebli na emeryturę, niemal do samej śmierci pracował w Instytucie Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN w Krakowie na stanowisku technicznym, jako kustosz zbioru motyli. Posiadał jedną z największych i najcenniejszych prywatnych kolekcji lepidopterologicznych w Polsce. Brał udział w kilku wyprawach naukowych, ostatnią odbył w wieku 82 lat do Gwatemali m.in. w towarzystwie Jacka Kobieli.

„Arthropoda” jest jedynym takim miejscem w Małopolsce i jednym z nielicznych w Polsce. - „Te ekspozycje, które widziałem mają dużo objaśnień, ale motyle nie są ułożone systematycznie” - porównuje Jacek Kobiela. On sam wszystkie okazy opisał w oparciu o nomenklaturę łacińską z podziałem na rodzinę, rodzaj i gatunek.
W bocheńskim muzeum zobaczyć można motyle pochodzące ze wszystkich zakątków świata. Jest tu m.in. okaz znad jeziora Titicaca 3820 metrów n.p.m., są motyle schwytane w Pananie w latach 70-tych XIX wieku, zanim zbudowano słynny kanał. Na zwiedzających czeka między innymi attacus atlas - największa ćma występująca na ziemi, której rozpiętość skrzydeł dochodzi do 30 cm, oraz najmniejszy motyl o rozpiętości skrzydeł od 3,4 do 4,6 mm. Ciekawym okazem jest paź azjatycki uznany za doskonały przykład mimikry batesowskiej, czyli upodobniania się gatunków bezbronnych do form posiadających mechanizmy obronne.

„Zawsze oglądam się za siebie, gdy przelatuje obok mnie motyl. To latające kwiaty" - mówi Jacek Kobiela. Ekspozycja stała „Systematyczny Przegląd Motyli Świata” otwarta jest od poniedziałku do piątku w godzinach 10 -16 oraz w niedzielę 10 - 14. Choć placówka ma charakter prywatny wprowadzono uczniowskie i studenckie zniżki (bilet ulgowy kosztuje 6 zł). Muzeum mieści się w Bochni przy ulicy Tadeusza Czackiego 9 (wejście od strony Plant Salinarnych).

Dagna Skrzypińska
(dagna.skrzypinska@dlastudenta.pl)