Ostatnie słowa na idealny początek Misteria Paschalia

13. festiwal Misteria Paschalia zainaugurowany. Coroczny gość, bez którego trudno wyobrazić sobie festiwal Misteria Paschalia, zaskoczył. Jordi Savall tym razem nie przywiózł do Krakowa żadnego projektu synkretycznego, lecz klasyczny program koncertowy, który wykonuje ze swą orkiestrą Le Concert des Nations. Na inaugurację festiwalu usłyszeliśmy orkiestrową wersję cyklu "Siedem"ostatnich słów naszego Zbawiciela na krzyżu" Josepha Haydna.

Nie sposób znaleźć lepszy utwór na rozpoczęcie festiwalu paschalnego: pozycję z żelaznego repertuaru, idealnie dobraną tematycznie. A jednak, mimo klasycznego wdzięku i optymizmu, jest to dzieło wymagające.Powstało jako muzyka kontemplacyjna: w hiszpańskiej kaplicy miało towarzyszyć rozważaniom nad odczytywanymi przez biskupa kolejnymi słowami umierającego Chrystusa.

Nie miało więc samo przyciągać uwagi, nie miało epatować: jego celem było pobudzenie do rozmyślań, nie zastąpienie ich. Teologicznie, a nawet ontycznie ustawiało się więc w opozycji do muzyki koncertowej: nie miało być autonomiczne (jak np. symfonie), a jednocześnie nie miało być ilustracyjne (jak malarstwo dźwiękowe pojawiające się w operach czy oratoriach). Godzina skromności upływająca w tempie adagio; dopiero na zakończenie dramatyczne "Terremoto", które tyleż ilustruje ewangeliczny opis trzęsienia ziemi, ile wyrywa słuchacza z kontemplacji i przywraca go doczesności. Niegdyś można było dzięki niemu wstać i wyjść z kaplicy - a dziś zaklaskać, i wyjść z sali
koncertowej.

Savall poprowadził Le Concert des Nations w skupieniu, podkreślając retorykę, ale niekoniecznie znikome tu kontrasty. Stylistyka późnego XVIII wieku nie sprzyja wprawdzie medytacji, jednak wykonanie dążyło ku temu właśnie ideałowi. Od samego wstępu tempa zdawały się raczej powolne - nawet jeśli nie bezwzględnie (trzeba by ze stoperem porównywać z innymi), to dawały wrażenie pewnej celebracji, potrącającej może nawet o patos - choć ten jakże był odmienny od tego, co zwykło się w owym czasie określać tym mianem, a czego ucieleśnieniem jest wczesna twórczość Beethovena.

Dopiero "Terremoto" starało się o pewną efektowność, brzmiąc dramatycznie i - co równie ważne - plastycznie, ze spadającymi kaskadami dźwięków w smyczkach i groźnymi, wręcz posępnymi zawodzeniami rogów i trąbek.

Misteria Paschalia to ambitne dzieła, wysmakowany i niepowtarzalny repertuar dawnego nurtu, najwięksi światowi artyści i najznakomitsze głosy. To jeden z najważniejszych europejskich festiwali poświęconych muzyce renesansu i baroku. Formuła opiera się na prezentacji muzyki związanej z Wielkim Tygodniem i Wielkanocą, wykonywanej przez uznanych mistrzów i wybitnych interpretatorów muzyki dawnej.

W Krakowie goszczą uwielbiane przez festiwalową publiczność zespoły m.in. Europa Galante, Accademia Bizantina, Hésperion XXI, La Capella Reial de Catalunya, Les Musiciens du Louvre Grenoble i Ensemble Matheus. W ciągu dwunastu lat powstała marka, która przyciąga melomanów z całej Europy i promuje Kraków jako miasto, w którym odbywają się wydarzenia kulturalne na najwyższym światowym poziomie.

AW/ip

fot. materiały prasowe