Bufet pod kombinatem

Bufet pod Kombinatem to nowa wystawa nowohuckiego oddziału MHK. To swoista podróż do historii życia codziennego nowohucian, pokazanego przez pryzmat lokali gastronomicznych - począwszy od barów mlecznych, barów szybkiej obsługi i typu szwedzkiego, porzez stołówki hutnicze, Kasyno Huty im. Lenina czy kawiarnie i restauracje.

Podróż po wystawie rozpoczniemy od barów, barów mlecznych, barów typu szwedzkiego i barów szybkiej obsługi. Spoglądając przez specjalne okienko zobaczymy dawne nowohuckie jadłodajnie. Wśród nich „Centralny” - najbardziej znany bar mleczny w Nowej Hucie, który powstał w 1956 roku i istnieje do dziś. Odwiedzimy też inne istniejące i nie bary mleczne i zwykłe takie jak „Bieńczycki”, „Mały”, „Przodownik”, „Pod zegarem”, „Na Skarpie”, „Kopciuch”. Do ciekawszych miejsc tego typu należały otwarty w 1958 roku bar „Bachus” – pierwszy bar samoobsługowy na terenie Nowej Huty oraz bar typu szwedzkiego„Marten”, otwarty w 1964.

Refleksja historyczna nie ominie też stołówek pracowniczych Kombinatu Huty im. Lenina, prowadzonych przez Oddział Zaopatrzenia Robotniczego. Zobaczymy, czym przyciągało otwarte w 1958 roku Kasyno Huty im. Lenina - kto w nim bywał kogo z honorami podejmowano a kto pracował. Barwne opowieści i pamiątki przekazała na wystawę m.in. pani Lena Motyka, kierująca stołówkami i Kasynem Huty im. Lenina. Mało kto wie, że w 1958 roku w Nowej Hucie gościł Anastas Mikojan, autor reform kulinarnych w Związek Radziecki, które po II wojnie światowej zostały przeszczepione na polski grunt. Na wystawie prezentujemy zdjęcia z tej wizyty.

Ważną częścią ekspozycji jest opowieść o nowohuckich kawiarniach i kulturze kawiarnianej. Pierwszą nowohucką kawiarnią była, „Stylowa”, otwarta 14 lipca 1956 roku. Do ciekawszych obiektów, zgromadzonych w tej części wystawy, oprócz bogatej ikonografii i elementów umeblowania należą pamiątki z pracy w tym lokalu przekazane przez jedną z pierwszych nowohuckich kelnerek panią Helenę Pietrzykowską. Przypominamy też inne kawiarnie takie jak „Krasnoludek”, a później „Mozaika”, „Lajkonik” i „Kokosanka”. Dowiemy się także jak spędzali popołudnie, wieczór w kawiarniach pierwsi nowohucianie latach 50., a jak bawiły się ich dzieci w latach 60 i 70. XX w. Do jakiej muzyki tańczono, co zamawiano, jak wyglądały te lokale. Na wystawie odtworzone zostało wnętrze kawiarni „Mozaika”.

Dużo uwagi poświęcono nowohuckim restauracjom, zaczynając od najstarszej noszącej nazwę „Gigant” - w 1956 r. przemianowaną na „Lotos” - otwartą 22 lipca 1952 r. Za najbardziej elegancką restaurację w Nowej Hucie uchodziła „Arkadia” otwarta 30 grudnia 1957 roku. Już następnego dnia odbyło się w niej barwne, sylwestrowe widowisko, jakim był pierwszy „Bal z Fiołem”, który współtworzyli aktorzy. Bal wyróżniał się przede wszystkim oryginalnymi strojami, a jego urządzanie z czasem stało się zwyczajem restauracji. „Arkadia” była dwupoziomowym lokalem z antresolą, parkietem do tańca, mogącym pomieścić 300 gości. Przywołujemy także pamięć o innym bardzo eleganckim lokalu „Wiśle”, a także innych restauracjach: „Ludowej”, „Teatralnej”, „Halince-Jubilatce”, „Zachęcie” czy „Nowoczesnej”.

Poznamy też miejsca o gorszej renomie, często owiane złą sławą. Nowohuckimi lokalami, w których piło się na umór były „Oaza” na osiedlu Wysokim oraz położony na przeciwko bar „Orion” na os. Kazimierzowskim,  a także bar „Ekspres” przy ul. Kocmyrzowskiej. Od 1955 roku mieściła się tam restauracja „Krakowianka” z dansingiem. Potem lokal podzielono, z jednej części tworząc bar, a pozostałą przeznaczając na sklepy. Najgorszą opinię miała jednak restauracja „Przysmak”. W 1972 roku pisano w prasie, że w „Przysmaku” podaje się „bez względu na stan trzeźwości swoim konsumentom piwo i wódkę, chcąc szczycić się dużym utargiem”. Restauracja ta położona była w rejonie hoteli robotniczych, niektórzy przepijali w niej całe pensje nierzadko już w dniu wypłaty.

Wystawę można będzie oglądać od 26 października 2017 do 8 kwietnia 2018 roku. Towarzyszyć jej będzie wydawnictwo, będące kompendium wiedzy na temat nowohuckich lokali gastronomicznych, ich historii, anegdot z nimi związanych, a także wystroju ich wnętrz.