Zwierciadło Bergmana – przegląd filmów

Kino Kijów zaprasza na prawdziwą ucztę kinomana. Od 8 do 17 czerwca w sali Studio dziesięć filmów mistrza mistrzów - Ingmara Bergmana!!!

Przegląd jest znakomitą okazją, aby poznać jednego z najbardziej bezkompromisowych i wizjonerskich twórców światowej kinematografii. Spośród wszystkich dokonań szwedzkiego reżysera wybrano 10 najbardziej aktualnych tytułów. Tam, gdzie rosną poziomki, Szepty i krzyki, Milczenie, Źródło, Goście Wieczerzy Pańskiej, Sceny z życia małżeńskiego, Persona, Jak w zwierciadle, Siódma pieczęć, Jesienna sonata.  To te pozycje w filmografii Bergmana, które pochylają się nad kondycją człowieka we współczesnym świecie i które cały czas prowokują do przemyśleń.

Filmy zostaną pokazane na odnowionych cyfrowo kopiach 35mm. Młode pokolenie widzów po raz pierwszy będzie miało szansę poznać arcydzieła Bergmana w idealnych warunkach technicznych.

Program przeglądu:

Wszystkie filmy wyświetlane o godz. 19.00!!!

8 czerwca (piątek)
„Tam, gdzie rosną poziomki" / Szwecja 1957, 91 min.

W „Tam gdzie rosną poziomki" Bergman podjął się gry z konwencjami kina. Sekwencje snów stylizowane są na różne nurty kina niemego (od ekspresjonizmu, poprzez surrealizm, aż do wodewilowego impresjonizmu). Autor zaprosił do współpracy legendarnego reżysera, mentora i twórcę słynnej szkoły szwedzkiej, Victora Sjöströma, który wcielił się w postać profesora Borga i jak mówi sam Bergman "zawładnął (...) tekstem - przerobił go na swoją modłę, włożył weń własne doświadczenia: udrękę, mizantropię, wyobcowanie, brutalność, smutek, strach, samotność, chłód, ciepło, szorstkość i chandrę."

9 czerwca (sobota)
„Persona" / Szwecja 1966, 96 min.

Pomysł „Persony" zrodził się na gruzach nie zrealizowanych nigdy „Ludożerców" - zamierzonej opowieści o rozterkach współczesnych artystów, o sztuce karmiącej się ludzkim cierpieniem. Pewnego dnia Bibi Andersson - stała aktorka Bergmana - przedstawiła mu w Sztokholmie Norweżkę Liv Ullmann (która została potem towarzyszką życia reżysera i najważniejszą "twarzą" jego filmów). Bergman był zafascynowany podobieństwem obu aktorek i postanowił nakręcić, jako to sam ujął, "kameralny utwór na dwa instrumenty".

10 czerwca (niedziela)
„Źródło" / Szwecja 1961, 81 min.

„Źródło" to opowieść o losach pewnej zamożnej, średniowiecznej rodziny. Dwie córki - Karin i Ingerin - wybierają się do kościoła. Aby tam dotrzeć, dziewczęta muszą pokonać niebezpieczną drogę przez las. Ingerin podróż wydaje się zbyt ryzykowna, pobożna Karin, mimo próśb siostry, postanawia iść dalej. Po drodze spotyka wędrownych pasterzy, którzy namawiają dziewczynę, by odpoczęła z nimi na polanie. Spotkanie z nieznajomymi zamienia się w koszmar - pasterze gwałcą i zabijają Karin. Potem przypadkowo znajdą się w domu swej ofiary i zechcą sprzedać Töremu jej suknię. Rodzina odkrywa ich straszną zbrodnię i postanawia pomścić córkę.

11 czerwca (poniedziałek)
„Siódma pieczęć" / Szwecja 1956, 96 min.

Siódma pieczęć powstała na bazie jednoaktówki "Malowidło w drewnie", którą Bergman stworzył dla (i przy udziale) studentów szkoły teatralnej w Malmö. To, co miało być warsztatową wprawką, okazało się podstawą dla filmu, który uczynił reżysera sławnym. „Siódma pieczęć" - moralitet ubrany w średniowieczny kostium - to pierwsza część z tak zwanego cyklu wertykalnego, a zarazem pierwsza Bergmanowska próba poznania Boga, próba, którą autor ponowi w wielu tytułach, choćby w „Jak w zwierciadle", „Gościach wieczerzy pańskiej" i „Milczeniu".

12 czerwca (wtorek)
„Jak w zwierciadle" / Szwecja 1960, 89 min.

Karin to młoda kobieta cierpiąca na schizofrenię. Razem z mężem, bratem i ojcem wybiera się na kilka dni na małą skalistą wysepkę. Tam jej choroba gwałtownie się nasila, a każdy z towarzyszących jej mężczyzn na swój sposób musi poradzić sobie z tą sytuacją. Ojciec, ceniony pisarz, początkowo przypatruje się cierpieniom córki z zawodowym zainteresowaniem, by w końcu uzmysłowić sobie własny egoizm. Mężowi, który jest lekarzem trudno pogodzić się z bezradnością medycyny wobec choroby. Młodszy brat, przeżywający problemy dojrzewania, jest jedynym, który stara się zrozumieć siostrę. Ta oczekując objawienia się Boga, w odruchu rozpaczy i osamotnienia doprowadza do zbliżenia z nim. Sytuacja staje się tak poważna, że konieczna jest hospitalizacja Karin. Dla jej ojca widok lądującego helikoptera i pielęgniarzy jest prawdziwym szokiem. Zaczyna opowiadać synowi o miłości Bożej...

13 czerwca (środa)
„Goście Wieczerzy Pańskiej" / Szwecja 1961, 81 min.

Akcja „Gości Wieczerzy Pańskiej" dzieje się w małej rybackiej osadzie. Pastor Tomas Ericsson wypełnia swoje liturgiczne obowiązki z dręczącym go poczuciem, że braknie mu wiary... Podczas dnia, w którym toczy się akcja filmu pojawiają się u niego wierni ze swoimi problemami i wątpliwościami. Żona jednego z rybaków prosi o pomoc, gdyż jej mąż jest w depresji i nie chce żyć w świecie przemocy i zagrożenia atomowego. Słowa pociechy padające z ust pastora nie brzmią przekonująco. Nie potrafi oszukiwać, że jego wiara jest niezachwiana. Pojawia się także garbaty kościelny, który opisuje pastorowi bezmiar swego cierpienia. Tomas otrzymuje list od swojej wieloletniej przyjaciółki Marty, w którym ta oskarża go, że nie umie dawać miłości. Dopiero przelanie tej czary goryczy doprowadzi.

14 czerwca (czwartek)
„Milczenie" / Szwecja 1962, 95 min.

Scenerią filmu jest utopijne państwo totalitarne Timoka, leżące gdzieś w Europie. Posiada ono własny, dziwny język, starannie izoluje się od przybyszy, a po jego ulicach jeżdżą czołgi. Docierają tu dwie siostry, którym towarzyszy syn jednej z nich - Johan. Bohaterki bardzo się od siebie różnią: Anna jest hedonistyczna i zmysłowa, Ester intelektualna i opanowana. Te różnice są głównym powodem konfliktu, jaki się między nimi rozgrywa. Jego świadkiem jest mały Johan, którego postać Bergman bardzo eksponuje. To jego oczami obserwujemy świat będący czymś na kształt przerażającego labiryntu.  W tym mrocznym i niepokojącym filmie Bergman tworzy emocjonalną atmosferę, jaka towarzyszy konfrontacji człowieka z nieznanym światem. To, co dziwne, tajemnicze, pociągające, jest także wieloznaczne, obce i pełne grozy. Bezlitosna wizja Bergmana łączy się, z wyjątkową jak na początek lat 60. otwartością i gwałtownością scen erotycznych.

15 czerwca (piątek)
„Szepty i krzyki" / Szwecja 1972, 81 min.

Jest początek XX wieku, jesień - Agnes, samotna właścicielka XVIII-wiecznego pałacyku umiera na raka. Jej siostry przybywają, aby towarzyszyć jej ostatnim chwilom. Jednak kobiety najwyraźniej nie mają ze sobą prawdziwego kontaktu, Karin i Maria boją się śmierci siostry i uciekają do swoich spraw. W ich życiu panuje pustka, ich małżeństwa są emocjonalnym piekłem - Karin obsesyjnie nienawidzi dużo starszego Frederika, a Maria zamierza zdradzić Joakima, cały czas uwodząc lekarza Agnes. Jedyną osobą, która cierpliwie czuwa przy łóżku chorej jest Anna - służąca, która niedawno straciła własne dziecko. Nawet bliskość śmierci nie jest w stanie wytrącić tego świata ze stanu emocjonalnego otępienia, hipokryzji i wszechobecnego egoizmu.

16 czerwca (sobota)
„Sceny z życia małżeńskiego"/ Szwecja 1973, 155 min.

Marianne i Johana poznajemy w 10 lat po ślubie, kiedy udzielają wywiadu ilustrowanemu pismu jako statystyczne, acz szczęśliwe szwedzkie małżeństwo. On jest psychologiem pracującym naukowo, ona - prawniczką, specjalistką od rozwodów. Mają dwójkę dzieci. Żyją zgodnie, umieją się porozumieć, z zażenowaniem oglądają znajomych, którzy tkwią w toksycznym związku. Jednak po dziesięciu latach zastajemy ich w zupełnie innej sytuacji, w nowych małżeństwach. Johan, odszedłszy od Marianne, związał się z dużo młodszą Paulą, by w końcu, z rozsądku i w zasadzie bez miłości założyć drugą rodzinę. Z kolei Marianne, początkowo załamana odejściem męża, niespodziewanie odnalazła w sobie siłę, porzucając rolę kobiety potulnej i podporządkowanej.

17 czerwca (niedziela)
„Jesienna sonata"/ Szwecja 1978, 99 min.

Jesienna sonata, kameralny rodzinny portret przeradza się w psychodramę ujawniającą sprzeczne uczucia, jakimi targane są obie kobiety. Bergman niejednokrotnie podkreślał, że najważniejszym, najbardziej dojmującym doświadczeniem egzystencjalnym w życiu człowieka jest upokorzenie, że to ono determinuje najczęściej kontakty między ludźmi. „Jesienna sonata" jest w jego filmografii jednym z obrazów udowadniających tą tezę.